Weekendje weg

Nu en dan besluit men om even geen vrijwilliger meer te zijn, en besluit dat het tijd is om vrienden op te bellen en samen eropuit te gaan. Een week geleden was het zover. Samen met Harmke en Saskia hadden we een weekend safari gepland in Mole National Park.
Ik zakte af naar Tamale, wat zo'n drie uur duurt. Daar ontmoette ik de andere twee en brachten we vervolgens gezellig een middagje door op het busstation van Tamale. De bus naar Mole was er namelijk niet. In de weken dat ik noodweer alleen 's nachts mee had gemaakt kwam nu verandering. De hel was losgebarsten en zorgde voor paniek en onrust bij de locale bevolking. Vrouwen gilden en sprongen op de randen van de zitbankjes. Dat betekent, pal achter je hoofd. Hun enorme emmers en schalen hadden ze er voor het gemak naast gezet. Wankel balanceerden ze heen en weer. Gelaten wachtten we het af. Het was nog maar de vraag of we vandaag wel Mole zouden bereiken, want met zulk noodweer gebeurt het meer dan eens dat de bus helemaal niet meer vertrekt. De weg is dan te slecht. Gelukkig vernamen we, na twee uur, dat de bus er toch was. Nu was het slechts nog zaak deze te zoeken. Uitdaging nummer twee. Moe en ellendig door de malaria liep ik achter de andere twee. De spierpijn was killing me.
Eenmaal binnen werd het niet veel beter. De zitplaatsen zaten enorm dicht bij elkaar, drie en twee stoelen aan weerszijden van het gangpad! Degene die onze kaartjes had gekocht had ons geen dienst bewezen. Daar zaten we dan, op elkaar gepropt tussen de locale, luidruchtige bevolking van Tamale. Ik vind dit trouwens echt een nare stad. De mensen zijn onbeleefd, ruw, en de meesten zijn ronduit onaardig. Daarbij komt de typisch Ghanese manier van communiceren. Dat kan namelijk alleen op schreeuwende toon, ook als je tien centimeter bij elkaar vandaan zit, of over iemand heen moet hangen. In dit geval over ons. Gelukkig praatten ze alleen als de bus stilstond. Dat is het signaal dat men wakker moet worden. Zodra de bus in beweging was en over modderige, ongelijke zandwegen raaste - en elke drempel ons een kilometer de lucht in lanceerde - was geen Ghanees wakker. Waar wij misselijk en ellendig door elkaar geschud werden, gaven vrouwen hun kinderen de borst en hield de rest zijn siesta. We legden een causaal verband tussen het continu op de rug dragen van kinderen door hun moeder, en de bus die de herinnering van het wiegen oproept. Helaas stopte de bus vaak onderweg, wat de rest van de passagiers de gelegenheid gaf meteen heel Ghana bij elkaar te schreeuwen en uit het raam verschillende etenswaren te kopen. Deze at men vervolgens uitgebreid in de bus op, en de artikelen varieerden van rottende vissen en pinda's waarvan de schillen in het gangpad werden gespuugd. Onze reis was echter pas af toen er man met een tweepersoonsmatras, een geit en een kip aan boord kwam. De geit stond op het trapje bij de deur, onder het matras, want dat bespaart ruimte. Hij werd bijna geplet en blaatte klaaglijk. Daarop besloot zin eigenaar toch maar het matras van hem af te halen, om het beest in het gangpad te laten staan. De kip schopte hij met zijn voet onder de stoel. De laatste twee uur brachten we niet alleen door in ellende, maar ook in stank.
Zaterdag en zondag hadden we alle tijd om het ons naar de zin te maken in Mole. Wat was het toch fijn om een kamer te hebben met elektriciteit, licht, stromend water en een wc! Ik was vooral blij met het laatste. Mijn gezin heeft namelijk geen wc. Wij hebben een poepgat. Een gat, waar de ontlasting van anderen aanhangt en waar overdag vliegen zwermen en 's nachts kakkerlakken huishouden. Needless to say, ik vind het er echt enorm smerig.
Zaterdagochtend werd er hard op de achterdeur geklopt. Harmke was net bezig onze mango te verdelen. Achter het raam stond een grote baviaan! Een aap aan de deur! Hij bleef maar op het houtwerk rammen. Harmke en Saskia renden gillend naar de badkamer. En terecht, als je gebeten wordt door een agressieve aap ben je niet blij. Ik kon niet anders dan stil blijven zitten. Ziek en misselijk zat ik vast aan mijn bed.
In de namiddag heb ik me laten verleiden tot een hike. Ik wilde natuurlijk wel olifanten zien. Ondertussen had ik pijn in mijn nek, schouders, buik en rug. Ik wist niet waar ik het moest zoeken van ellende. De laatste klim omhoog werd me dan ook te veel, en wat was ik blij dat Harmke en Saskia in de buurt waren. Wat kan ik zeggen, een hike in de volle zon is niet bevorderlijk voor je malaria. Maar wat was het mooi. Olifanten hebben we niet gezien, wel antilopen en knobbelzwijnen. En eenmaal boven, was het uitzicht onbetaalbaar.
Wat was ik blij zondagochtend. Ik voelde me zowaar goed genoeg voor poging tot wandeling nummer twee! De avond ervoor hadden we bedacht dat ik 's ochtends mee zou gaan om olifanten te zoeken waarna ik 's middags rustig kon slapen of sterven aan het zwembad. Vol goede moed liep ik achter de gids aan. Het was een enorm verschil met de dag ervoor. Geen pijn, geen ademnood - ik telde mijn zegeningen. Eindelijk had ik werkelijk oog voor de natuur om mij heen, en de koelte van de ochtend deed me goed. Dat moet nog worden gezegd. De wandeling begon om zeven uur 's ochtends. We waren alweer bijna thuis toen onze gids iets in de verte zag. Een olifant! Binnenkort foto's.
Eenmaal weer terug in het hotel hebben we nog lang op de uitkijkplek gezeten, waar we zicht hadden op olifanten die aan het baden waren. We keken hoe ze elkaar onder water duwden en elkaar natspoten. Het had een werking zoals een extreem interessante film.
Zondagmiddag begonnen we aan onze laatste onderneming, het bezichtigen van Larabanga, een dorpje drie kilometer verwijderd van het hotel. Eigelijk heb ik een gruwelijke hekel aan het bezoeken van schilderachtige dorpjes. Het doet me denken aan simpele Nederlandse toeristen die helemaal onder de indruk zijn van pottenbakkerijen in een dorp op Kreta. Maar Larabanga is anders. Er wordt gezegd gezegd dat de oudste moskee van Ghana zich daar bevindt, en nouja, Ghana istoch anders dan Griekenland. Door elkaar geschud stoven we weer over de rode zandwegen. Op elkaar gepropt zaten we in een karretje dat vastzat aan een scooter. Zulke kleine dingen maken een mens erg blij. Een mens wordt minder blij zo gauw het scootertje halt houdt, dan wordt men omringt door allerlei mensen en erger, kinderen. Gelukkig kwam snel een gids, een grote man van ongeveer dertig. Hij liet ons verschilldende woningen zien, waar we weigerden foto's te maken. In een van de hutten waar hij ons naar binnen leidde lag een jonge vrouw. Naast haar lag een kleine baby onder een muskietennet. Haar kindje was gisteren ter wereld gekomen, na een moeilijke bevalling die lang duurde. Om haar heen zaten, lagen, rolden, een stuk of zeven kinderen in de leeftijd die varieerde van zes maanden tot een jaar of drie. Het was er benauwd, de ruimte was niet groot. Ik begon me ongemakkelijk te voelen. Meer vrouwen waren ons naar binnen gevolgd, en stonden dicht tegen ons aan. Een stootte met haar elleboog tegen me aan, omdat ze zich te ruw omdraaide. Omdat het best een klap was pakte ik mijn arm automatisch vast en mijn blik gleed opzij. Tot mijn afschuw zag ik dat het niet haar elleboog was die zo hard tegen me aankwam. Het was het hoofd van haar baby, die ze op haar rug droeg. Geschrokken legde ik mijn hand erop. Met evenveel afschuw haalde ik die weer weg, want vijf centimeter afstand waar mijn hand lag het hoofd van het kind open. Uit de wond kwam pus. We waren opgelucht toen we deze ruimte konden verlaten. De rest van onze wandeling was minder schokkend en bovendien erg plezierig. De gids hield de agressieve kindertjes op afstand, en waar hij het niet deed deden we het zelf. Kofi Annan zou niet erg trots zijn, maar de weerzin die zoveel agressie bij een mens oproept is bijna niet voor te stellen. Toeristen die zonder Ghanees gezelschap Larabanga hadden bezocht, deelden ons mee dat nooit nog een keer te zullen doen. 'The children here are far more agressive than anywhere else in Ghana.' En toen kwamen we bij de moskee. Natuurlijk geloofden we niet dat dit het oudste stenen gebouw van Ghana is. Maar die plek, met een baobabboom die meteen doet denken aan De Kleine Prins vonden we zo mooi. Wat zouden we graag even onder die boom hebben gezeten, en gekeken hebben naar wie er langs kwam. Helaas zou dat nooit hebben gekund. Privacy bestaat sowieso niet in Ghana, en bovendien zouden we belaagd worden door horden kinderen en andere dorpelingen. Mensen zijn namelijk uiterst geinteresseerd in het leven van anderen, en dat bleek toen we uitkwamen op een ietwat open plek. Er was geschreeuw en er stonden mensen op de takken van een boomom niets van het schouwspel te moeten missen. Onze gids pakte een stok en rende schreeuwend en om zich heen maaiend door de menigte heen. Nieuwsgierig kwamen we dichterbij (gebrek aan nieuws en tv maakt ons schaamteloos) maar we konden weinig meer zien dan een stel schreeuwende vrouwen en onze gids. Wat was er aan de hand, vroegen we hem later. Een ruzie tussen twee meisjes, was zijn antwoord. Ze waren veertien en twaalf.

Onze laatste uren met daglicht brachten we door op een andere uitkijkplaats. We konden verschrikkelijk ver kijken over de beboste heuvels. Om ons heen zagen we allerlei vogels in felle kleuren. Rood, geel, turkoois. Mama belde nog vanuit Polen.

Spijtig genoeg konden we niet langer blijven in Mole. De plicht roept, en bovendien hadden we niet genoeg geld om een paar dagen langer te blijven. Maar wat was het fijn om weg te zijn, en ik kijk er enorm naar uit door Ghana te reizen. Toerist zijn is geweldig.

All of them witches

Afrika is niet alleen een spannend voor Europeanen door de chaos en exotische ziekten als malaria. Er is een dimentie die wij op ons continent al lang geleden vaarwel hebben moeten zeggen, niet in de eerste plaats door de opmars van elektriciteit en de opmars van de wetenschap, die voor steeds meer mensen toegankelijk werd. Hier heeft de onttovering van de wereld nog niet geheel doorgezet.
Gisteravond kwam mijn gastbroer thuis. Ik was op de binnenplaats bezig met de was. Het licht was uitgevallen dus gebruikte ik mijn mobieltje als zaklamp (mijn echte zaklamp heeft het leven gelaten namelijk). Moeizaam waste ik mijn witte broek uit. Waarom moet ik in godesnaam altijd 's avonds wassen, in plaats van mijn bed op tijd opzoeken om er dan op tijd uit te gaan. Omdat ik te weinig kleren bij me heb, denk ik. De vlek is helaas permanent, boenen heeft geen zin.
Mijn gastbroer studeert aan het het Nurses College en komt vaak laat in de avond thuis. Soms zelfs om twee uur 's nachts. Hoeveel uur hij slaapt is mij een raadsel, want zijn eerste college begint om half acht in de ochtend. Niettemin vindt hij het altijd leuk om me aan te spreken en een tijdje te blijven praten. Ik op mijn beurt vind het ook gezellig. Hij vraagt vaak dingen over Nederland, mijn familiesituatie, of mijn studie. 'I hope I don't ask too many questions,' zegt hij dan. Deze keer zie ik mijn kans om eens te vragen naar hetgeen men mij hier geen antwoord op wil geven.
Maar hier komen ze, de spookverhalen. Mijn gastbroer is iemand die steeds meer verwijderd raakt van de werkelijkheid van vroeger. Door zijn studie, maar hij heeft ook opgemerkt dat de wereld om hem heen verandert. Steeds meer gezinnen hebben elektrisch licht. Gek genoeg gaat het gepaard met minder waarnemingen 's nachts. Nog steeds moet je op je hoede zijn als je midden in de nacht op stap gaat. Zijn vader bijvoorbeeld heeft meerdere malen, wanneer hij op de motor naar huis reed, moeten stoppen voor vreemde lichten van vuur op de weg. 'When you encounter those, you have to stop and wait,' aldus mijn gastbroer. 'They will not harm you, but when you would go though them, you could die.' Een andere keer zat hij achterop bij zijn vader, laat in de avond. De weg liep af en op een afstand stonden mensen op de weg met elkaar te praten. Toen ze werden beschenen door het licht van de motor, losten ze op. 'My father told me it were ghosts. If you carry some cola nuts and tobacco with you, the soundand scent will scare them away.'
Soms kunnen bovennatuurlijke krachten ook actief optreden en what is more, agressief. Een studiegenoot kwam op een nacht hijgend en nat aan bij de dorm. Hij was water gaan halen - natuurlijk ook midden in de nacht - tot iets hem zei dat hij zijn emmer niet op deze plaats moest vullen. Blijkbaar ging alles heel snel, want ineens was het alsof iemand hem flink in zijn gezicht sloeg. Uit evenwicht en gedesorienteerd probeerde hij uit te vinden waar de klap vandaan kwam. Hoewel geen mens te zien was, was het duidelijk dat iemand aanwezig was en blijkbaar niet gesteld op gezelschap. Nog een klap volgde, en uit angst begon hij terug te rennen naar de richting waar hij vandaan kwam. Daar bleef het niet bij. De kracht bleef hem achtervolgen tot vlak voor zijn dorm, waar die hem overviel en hem ditmaal op de grond kreeg.

Het meest intrigerende vond ik het volgende. Hij had vroeger een vriend op school die een jaar onder hem zat. Een zeer intelligente en sympathieke jongen, zoals ze vaker voorkomen in de wereld. Hij had echter kwaliteiten die niemand thuis kon brengen. Zo kon hij in een oogwenk verdwijnen uit een gesloten ruimte, tezamen met een paar koffers die hij had ingepakt om naar zijn ouders in Accra mee te nemen. Deze kwaliteit kwam ook van pas als hij zich naar school moest begeven. Voor mijn gastbroer was het van groot belang om op tijd bij de les te zijn, want wie te laat was en onverzorgd op school verscheen kon klappen verwachten. Hij waarschuwde zijn vriend dan dat hij haast moest maken en rende dan de deur uit. Zijn vriend stond hem vervolgens op school op te wachten, keurig gewassen en aangekleed, en zonder een spoor van stress. Zijn identiteit gaf hij prijs door mijn gastbroer iets bijzonders te laten zien. Mijn gastbroer had een kist, welke leeg was, die hij vervolgens afdekte om deze op te bergen. Om een onduidelijke reden bedacht hij dat hij er toch iets in wilde stoppen en haalde het deksel eraf. Gewend aan allerlei kolderprogramma's kunnen jullie wel raden wat hij aantrof; namelijk een volle kist. (Ik kan jullie verzekeren dat dit verhaal een stukje enger klinkt in het donker, verteld door iemand die oprecht in bovennatuurlijke zaken gelooft.) Zijn vriend is weleenswaar een heel gewoon iemand, met gewone ouders, met uitzondering dat zijn vader een heks is en deze gave aan hem heeft doorgegeven. 'He is not afraid of it, it's just who he is.'

Wat men er ook van mag vinden, geesten en hekserij zijn nog altijd een deel van de werkelijkheid. Hoewel de christelijke religie heidense praktijken verbiedt, is er niemand die zulke opmerkelijke dingen nooit heeft meegemaakt. Helaas, of misschien wel beter, zullen ze weldra uitsterven. Steeds meer mensen genieten een hogere opleiding, en het leven wordt steeds moderner. Technische vooruitgang en verschillende voorlichtingsprogramma's vergroten de kennis van de locale bevolking, en dwingen die beter te zoeken naar verklaringen voor onbegrepen zaken.

Ondertussen blijf ik zoeken naar echte heksen, toekomstvoorspellers en traditionele genezers. Hier in de regio bevindt zich een heksendorp, waar vrouwen die verstoten zijn door hun gemeenschap zich hebben gegroepeerd. Maar hierover meer wanneer ik het met eigen ogen heb gezien.

De positievere benadering van een obstakel

Dat is, naar mijn mening, door de benaming iets aan te passen. In plaats van obstakels ga ik vanaf nu denken in uitdagingen. Ik sta voor vele uitdagingen.

Een is, je doelen te moeten bijstellen, bijschaven, en soms loslaten. Ga ik lesgeven? Of discussiegroepen leiden? Ik weet het inmiddels niet meer. John is al een paar dagen ziek en ik moet me nu redden met mijn andere Ghanese collega's. Meet David and Laetitia.

David staat direct onder John. Nu John weg is, meent David zijn positie te kunnen bekleden. David gedraagt zich dus een beetje alsof hij John is. Helaas heeft hij niet dezelfde brains, en dat is een obstakel waar hij nu en dan tegenaan loopt. Bijvoorbeeld wanneer hij me aanspoort om mijn werk volgens hem sneller of beter uit te voeren. In dit geval, de vragenlijst. Ik was er sinds vrijdag mee bezig, miserable en wel. Internet af en aan aanwezig. Tot het bijna donker werd en ik echt naar huis moest. In het donker je weg vinden is hier niet prettig. Niet vanwege mensen met slechte bedoelingen - het is hier heel rustig en kalm - maar vanwege de slechte wegen die niet verlicht zijn. Als je niet uitkijkt, beland je zo in een greppel. David was inmiddels goed op weg zijn intimideer kwaliteiten op mij te oefenen. "Because John wants the list ready by tomorrow and there are still some imperfections, you have written it yourself in your email.." Ik ben natuurlijk gelijk een beetje aangebrand. Maar mooi dat ik het niet laat merken! Fijntjes wijs ik hem op een paar specifieke vragen, waar ik zijn mening over vraag. Die moet hij me schuldig blijven. "I have only scanned it.." "Oh David!", zeg ik met een lach, "does that mean you have not read it completely?" Daarop moet hij wel afdruipen. Let wel, niets geniepigs zit hier in. Anders is het snel voor me bekeken.

Laetitia is een pittige tante. Dat zou je niet zeggen wanneer ze met haar kinderlijke gezichtje weer eens haar facebook checkt in plaats van zich nuttig te maken. Haar kinderlijke gegiebel maakt haar appearance er niet serieuzer op. Aan Laetitia ben ik gekoppeld om de vragenlijsten af te nemen. En dat is, volgens haar, het enige dat van belang is. Ik probeer rustig, doch aanhoudend, er tussendoor te persen dat ik contact met de mensen zelf ook heel belangrijk vind. Immers, op de laatste vergadering met John hebben we besproken dat ik samen met haar discussiegroepen ga leiden. Maar zij is ook aanhoudend en verzekerd me dat de vragenlijsten toch echt verwerkt moeten worden. En zo hebben we een middagje doorgebracht.

Het is heel verleidelijk al het werk op je te nemen omdat het dan tien keer zo snel gaat. Met een hoop stress als resultaat, want niets lukt en in jouw ogen knoeit men soms maar wat aan. Vandaag, na een mailtje naar nama, zag ik weer een en ander in perspectief. Beter is het, om zoals mams zei, zoveel mogelijk te observeren en op te schrijven. De gedachtegang van mijn Ghanese collega's te achterhalen. Hun werkwijze en hun opinies. Het commentaar erop kan ik verwerken in essays of brieven. Of natuurlijk - dit gedeelte aan jullie over te laten.

Obstakels

Vrijdag waren we goed op weg. Ik was door John gerustgesteld dat ik niet alleen diende als onderzoeksmachine, die haar tijd in Ghana zou doorbrengen achter de trage computer met continu uitvallend internet. Hoewel het doel erg nobel is en goed zou staan op mijn c.v., werd ik erg ongelukkig bij de gedachte eerst mijn tijd door te brengen met het lezen van artikelen en rangschikken van data die ik vervolgens zou presenteren aan de vertegenwoordigers van de in Ghana aanwezige NGO's. Juist achter dat masker wil ik komen, en dat kan slechts door menselijk contact!

Teleurgesteld was ik in eerste instantie toen ik vroeg naar de mogelijkheden les te geven op scholen. John's antwoord was dat ik daar geen tijd voor zou hebben - ik ben hier nog maar vier weken. Maar niet lang. Ik ga hier namelijk discussiegroepen leiden voor vrouwen tussen de 16 en 30 jaar. We gaan in dit seminar verschillende thema's behandelen die elk te maken met hun positie op seksueel gebied. Vrijdag hebben we de vragenlijst besproken die als uitgangspunt zou dienen voor onze bijeenkomsten. Ik heb deze bijna helemaal moeten herzien, want hij is crappy as hell. Mama en Marit, heel erg bedankt dat jullie de moeite hebben genomen en me een push in de goede richting hebben gegeven!

Aan al dit goede nieuws zit ook een keerzijde. Vanaf vrijdag voelde ik me niet helemaal goed en dat was niet voor niets. Vandaag heb ik bloed laten prikken in het lab - een erg spannende onderneming vond ik zelf, maar de naalden waren keurig steriel - en de uitkomst is malaria. Morgen moet ik dus naar het ziekenhuis voor een treatment en God weet hoeveel uur dat bezoek in beslag gaat nemen. Men is hier, zoals ik al eerder heb gezegd, niet zo snel..

Ik houd jullie op de hoogte!

Met liefs en een dikke kus, (ik zou graag meer schrijven maar ik moet helaas gaan - het center sluit en het is hoog tijd naar huis te gaan)

Pauline

Vrijdagochtend

Men moet in Ghana niet opkijken dat alles compleet wordt omgegooid. Vaak komt er ook weinig terecht van de oorspronkelijke plannen - met andere woorden, de reden waarvoor je hier gekomen bent. Voor mij, een perfectionistische controlfreak, zijn dit obstakels die het me wel eens flink moeilijk kunnen maken. Loslaten is een ding, maar jezelf veranderen gaat niet in een week. Een verblijf in een omgeving als deze is natuurlijk wel goed voor je ontwikkeling, enzovoorts, enzovoorts, maar zegt op het kritieke moment heel weinig.

Soms pakt het juist beter uit. De bedoeling was dat ik voorlichting ga geven, zo stond er in de aakomschrijving, in de vorm van lessen op middelbare scholen. John was echter zo blij met mijn rechtenstudie en ambities later zelf bij de Verenigde Naties te werken dat hij me inzet bij het onderzoeken naar de kennis en opvattingen over de seksuele rechten van vrouwen. Mijn werk bestaat voorlopig uit het zoeken naar literatuur die dit thema aansnijdt en het meewerken aan het opstellen van een vragenlijst waarmee we de gegevens in kaart kunnen brengen.

John is here! We gaan vergaderen over de vragen die in de lijst komen. Straks meer, ik heb er zin in.

Getting started

Ik heb een idee wat mijn werk zal zijn in de tijd dat ik hier ben. Het is veel. Vandaag had ik een gesprek met John, de directeur van the Youth Harvest Foundation. Hij was erg blij te horen dat ik rechten studeer en ik begreep dat ik hier meer ga doen dan lesgeven op scholen.

John heeft de Youth Harvest Foundation in 2002 opgezet met het achterliggende idee Noord-Ghana uit zijn isolement te halen en de ongelijkheid met het zuiden tegen te gaan. Problemen als gebrek aan educatie, tienerzwangerschappen en AIDS zijn hier alomtegenwoordig en het eerste waar hij mee begon was een campagne tegen AIDS. Voor deze campagne kreeg hij een fund uit Zwitserland.

Een hele rits aan informatie overslaand, begin ik in medias res. Waar de Youth Harvest Foundation zich op richt is educatie en voorlichting door middel van direct contact met de jongeren zelf en indirect contact, door middel van uitoefenen van invloed op de ouders. Deze bereikt hij door het opzetten van een ecofair project. Kort door de bocht; ouders in een boerengemeenschap krijgen hulp voor het produceren van een bepaald gewas dat meer geld opbrengt, op voorwaarde dat kinderen van leerplichtige leeftijd naar school worden gestuurd. Als het kind niet op school zit komt er geen geld. Voor basisonderwijs was dit een succes, junior highschool is al moeilijker. Hoe ouder de kinderen, hoe meer ze moeten meehelpen in het huishouden.

Het lesprogramma waarin ik deel ga nemen concentreert zich op de rechten die jongeren, en vooral jonge meisjes hebben betreffende het maken van hun eigen keuzes. Het plannen van een familie? Veel meisjes raken zwanger tussen hun twaalfde en veertiende, met onveilige abortussen en uitstoting als gevolg. Vandaag is ons medegedeeld dat van zes meisjes van een junior highschool inmiddels een overleden is door een abortus die ze zelf probeerde uit te voeren en een ander nog maar net in het ziekenhuis gered kon worden. Vier van hen werden door hun ouders gedwongen te trouwen met de vermeende verwekker van hun kind.

Wat ga ik doen? Ik ga me vooral bezig houden met het overbrengen van de rechten die meisjes hebben betreffende beschikking over het eigen lichaam, de keuze om seksuele verhoudingen aan te gaan en het recht om zich te ontwikkelen en het nastreven van het eigen geluk. Werk genoeg, want aan deze idealen staat veel in de weg. Meer dan gebrek aan kennis zijn een laag zelfbeeld en heersende normen nog grotere vijanden. Mijn tijd in Ghana zal ik besteden aan het onderzoek naar de discrepantie tussen de idealen zoals vastgelegd in mensenrechten verdragen en de realiteit hier in Noord-Ghana.

We hebben veel plannen, een bezoek aan de VN vestiging in Accra staat in de planning. Voor nu zoek ik naar zoveel mogelijk relevante artikelen en publicaties betreffende de problematiek in het veld van de gelijkheid van mannen en vrouwen. Ook moet ik helpen met het opstellen van een vragenlijst om de kennis over SOA's en anticonceptiemethoden te meten.

En hier vraag ik jullie hulp, met name de psychologen en culturele antropologen onder jullie; zouden jullie mijn vragen kunnen checken? Wellicht hebben jullie uit studieboeken en artikelen zelf goede suggesties?

Volgende keer komt een beter onderbouwd verslag. Dit heb ik in grote haast neergezet dus excuses voor de slordigheden hier en daar - vragen en kritiek is altijd welkom!

Liefs,

Pauline

Maandag

Van Tamale ben ik alweer lang geleden vertrokken en bevind me inmiddels op mijn werkplek in Bolgatanga. Het is mijn eerste werkdag op de Youth Harvest Foundation. Echt aan het werk kan ik nog niet - de andere vrijwilligers deelden me mee dat de Ghanese werkwijze iets verschilt van de manier waarop we dingen in Nederland aanpakken. Het eerste waar ik aan moet wennen is het tempo. Om zaken geregeld te krijgen moet je geduldig zijn, heel erg geduldig.

All the more time om mijn laatste paar dagen met jullie te delen. Van woensdagavond tot vrijdag verbleef ik in Tamale bij wat ik geloof de familie Tamiako is. Vergeef me voor mijn slordigheid met namen, maar buiten de mensen die dicht bij ons stonden word het vrij ingewikkeld, niet in de laatste plaats door de hoeveelheid mensen aan een persoon verbonden kunnen zijn. Mensen komen hier niet alleen, er zit een hele familie aan vast!

Terug naar Tamale. Woensdag moesten we Accra gedag zeggen, en zijn drukke markten en chaos voor de komende weken achter ons laten. Spijtig vond ik het en ik zal hier zeker terugkomen in mijn vrije week, al is het alleen al om de oceaan weer te zien. Niet dat ik niet vooruit keek! Ik zag uit naar de rest van mijn reis en was benieuwd naar Tamale. Busreizen hebben altijd wel iets. Ze doen me denken aan de reizen naar Polen, waar je ook de godganse dag in zo'n bus doorbracht. Bovendien is er veel te zien. Over de hele route waren er overal borden te zien waarop boodschappen stonden als "except God" (snappen jullie deze tekst, al helemaal indien afkomstig van een devoot christen?) en "The best time is God's time!". Verder zijn busfilms natuurlijk fantastisch. Eentje ging over een traditionele gemeente waar een heks werkzaam was. Ze stuurde demonen af op onschuldige christenen, die geholpen moesten worden door de priester. De arme man moest ze allemaal uitdrijven en bezweek bijna, maar door het constant roepen van "JESUS!! JESUS!!" lukte het hem maar mooi.

's Avonds om elf uur kwamen we aan en we werden opgehaald door Hadjar. Ze nam ons mee naar onze woonplaats voor twee dagen: De compound bij het Meet Africa Office. De compound - een complex van meerdere lemen hutje waar traditionele families in wonen - bestond uit vele mensen en werd geleid door Kaka. Kaka is ergens in de tachtig of negentig (waarschijnlijk weet ze het zelf niet, de meeste mensen weten hun leeftijd niet tot in detail) en ze houdt zich bezig met tradionele geneeskunde. Ik heb een paar mooie foto's kunnen maken van de tuin waarop alle werkzame planten zich bevinden - evenals van het hele terrein, waar het overigens stikt van de schapen (33 heb ik me laten vertellen maar volgens mij zijn het er veel meer). Ook is daar een klein fabriekje waar vruchten worden gedroogd, en natuurlijk het Meet Affrica Office. Daar brachten we, als we niet op pad waren, de meeste tijd door. We hadden ook altijd wel aanspraak van zowel de locale bewonders als de andere vrijwilligers. Daar kwamen de eerste spannende verhalen al los; we maakten kennis met het feit dat malaria en buiktyfus net zo normaal zijn als griep en diaree, en ook dat Michael Jackson was overleden (van het laatste is heel Ghana behoorlijk mee bewogen want the King of Pop was hier behoorlijk big).Tamale zelf was niet zozeer een zeer spannende stad maar wel een aangename. Hadjear nam ons mee naar de winkel van een vriend van haar waar ik mijn eerste aankoop deed: een hoed (tegen de zon) en drie flimke messen in een schede van leer. Ik overweeg ze naar Nederland op te struren, anders moet ik ze maar meeslepen de hele tijd..

Vrijdag zouden we 's ochtends vroeg weer doorgaan naar Bolgatanga. Na wat hassle bleek dat we samen zouden reizen met Ibrahim, voortaan onze steun en toeverlaat voor onze tijd in Bolga. Ibrahim took his time en zo werd het later en later.. totdat het flink begon te regenen en stormen en we onze reis verder moesten uitstellen. Wonder boven wonder vertrokken we uiteindelijk om kwart over drie in de middag. De weg van Tamale die verder naar het noorden gaat is vlak in het begin en wordt gaandeweg steeds heuvelachtiger. We passeerden Tongo Hills en het dorpje Karimenga, waar Ibrahim bezig is zijn guesthouse af te maken. Hoe mooi het daar is laat ik jullie zien aan de hand van de foto's, maar I can give you this: rode aarde, lemen hutjes, de heuvels in de verte en overal baobab trees. Tel daarbij schaapjes, gehoed door de boeren van de andere dorpen en het pastoral plaatje is compleet. Het was inmiddels al avond, en we waren moe. Het leukste kwam nog. Ingrid, een van de vrijwilligers, zou vandaag vertrekken en wilde haar vijf maanden in Ghana passend afsluiten door heel het dorp uit te nodigen voor een mooi feest. Aldaar leerden we Mariam kennen, onze tweede contactpersoon in Bolgatanga. Ons begin in het noorden werd ingeleid met geweldig eten (een klein geitje dat die ochtend nog lekker stond te grazen..) en een dance contest, die we zelf afsloten tot grote hilariteit bij de bewoners van Tongo. Na een veel te lange avond reden naar Ibrahims huis in Kumbosco - achterop de truck, over donkere wegen waardoor de sterren des te beter te zien waren. Ik zag er zelfs een vallen!

Zaterdag. We werden wakker in Kumbosco, waar Ibrahim woont. In de planning stond een dag werken op het terrein van het guesthouse in Karimenga. Van de andere vrijwilligers begreep ik dat ze hadden geschilderd en ging ervanuit dat we soortgelijke arbeid zouden verrichten. Niets van dit alles, want ik had natuurlijk helemaal niet goed opgelet. Vandaag zou namelijk aan de ondergrond worden gewerkt. Dat gaat zo; de grond wordt platgestampt door middel van met een houten gereedschap op de grond te slaan. Daarover wordt koeienpoep gegooid, en wederom wordt de grond verder platgeslagen. Het "pounding" wordt gedaan door de vrouwen van het dorp, die bij het pounden zingen om het werk te verlichten. En dit is wat wij gingen doen! Zonder moeite werden we opgenomen door de rest van de vrouwen en begonnen dapper met de grond eens goed te meppen, waarbij we werden begeleid door gezang en djembegedrum. Om jullie gerust te stellen, ik hield het vrij snel voor gezien. Zwarte vlekken dansten voor mijn ogen en ademtekort maakten het pounden lastig. Daarbij kreeg ik blaren op beide handen. Maar de rest van de vrouwen! Sommigen in de zeventig, ze gingen door tot het einde, non stop - een pauze voor het eten daargelaten. Ik spendeerde de rest van de dag door de rest aan te moedigen en werd vergezeld door de kindjes uit het dorp. Als ik naar hun oordeel te lang zat werd ik door hen herrinerd aan mijn taak: "Paulina! (hier ben ik Paulina, grappig genoeg) You have to clap and dance!" Zodoende mijn dag, bestaande uit klappen en dansen. Het werk heeft me echter niet ongemoeid gelaten. Behalve dat ik rug- en nekpijn had, zat ik compleet en van top tot teen, onder de koeienstront. De vlekken heb ik niet uit mijn rok gekregen tot nu toe, alleen koud water en douchegel tot mijn beschikking en ben nu naarstig op zoek naar waszeep en een teil. De stank in mijn schoenen zit er nog steeds. Blase kan ik natuurlijk niet zijn, die dag was fantastich! Toen de avond begon te vallen, hebben we de dag afgesloten met - hoe kan het ook anders - dansen.

En gisteren. Mijn eerste kennismaking met Bolgatanga. Het is wel degelijk een stad, maar het beeld is een beetje anders. Alle belangrijke instanties, meaning Meet Africa Office, bank, postkantoor, en internet bevinden zich op Commercial Road. Dat is fijn, want je hoeft alleen maar de straat af te lopen. Wat zich voor je ogen afspeelt wordt al snel normaal. Ik kijk niet meer op van varkens en geiten die alleen over straat te lopen naast de gansterrap luistende jongeren op scooters. Jullie moeten me er maar aan herinneren om er wat foto's van te maken! Gisteren was ook de dag dat ik werd voorgesteld aan mijn gastgezin in het dorpje Zare, mijn thuis voor de komede vijf weken. Deze bestaat uit mijn gastvader John en mijn gastmoeder whose name is, I believe, Stella. Ook heb ik twee ooms, Isaac en Clement. Verder heb ik negen broertjes en dertien zusjes, leer daar de namen maar van kennen! Ze spreken, op mijn moeder en de kleinsten na, allemaal Engels. Ze zijn echter ook heel eager om mij Fra Fra (de locale taal hier up north) te leren en zijn niet bang om de lat hoog te leggen, dus looks like I'm in for some action. Die is wel nodig, want ik wilde jullie verblijden met het feit dat gisteren een locale naam heb gekregen, maar ik ben alweer vergeten hoe deze luidt. Ik meen me te herinneren dat deze met de letter B begint zoiets betekend als "mother of Ghana".

Vandaag ben ik voor het eerst op de fiets naar Bolga gekomen met mijn gastoom Isaac, die me voor het Meet Africa Office afzette. Let wel, om kwart over acht 's ochtends! Mijn ritme is hier met minimaal vier uur opgeschoven. Vaak ga ik al om acht uur richting bed, en slaap hoogstens om tien uur, om de wekker om zes uur af te laten gaan. De wonderen zijn de wereld nog niet uit!

Tot zover mijn verslag van alles in grote lijnen. Nu ik alles zo plastisch heb beschreven wordt het binnenkort tijd voor een meer beschouwend relaas - wellucht wat minder interessant voor jullie. Voor de plannen die ik heb is er niet eens zoveel tijd. Wat ik zeker wil doen is enkele vestigingen van VN organisaties te bezoeken, met name van UNICEF. Voor degenen die van mijn Model United Nations deelname op de hoogte zijn, weten dat die organisatie nog meer is gaan betekenen door de vertegenwoordiging ervan op Harvard. Dichtbij Bolgatanga is ook de grens met Burkina Faso, de staat die onze delegatie vertegenwoordigde. Als het me lukt er heen te gaan, doe ik het zeker!

Mis jullie!

Heel veel liefs en binnenkort krijgen jullie van mij een recept voor Jollow rice. Zeer de moeite waard.

Pauline

Accra - of wat ik ervan heb meegekregen - en Tamale

Een heel uur werk all gone! Helaas geen herinneringen aan Accra en mijn reis naar Tamale. Eenfractie van een seconde was genoeg om mijn gehele tekst voor eeuwig van mijn scherm te wissen. Geen aankomst in Accra, geen huishouden van Vic, geen markt, geen geuren van zeep, vuilnisbelt en zoet fruit, geen oceaan, geen kerkienst en geen busreis naar Tamale. Derhalve ook geen geweldige Jesus teksten als "Try Jesus!" en colleges in de alternatieve geneeswijzen. Al helemaal geen uiteenzetting over het voorkomen van diaree, malaria en buiktyfus bij vrijwilligers (dat is hier heel normaal).

Volgende keer.. meer. Daarin zal ik ook ingaan op de vraag van mijn moeder betreffende hoe men zich hier kleedt en wat appropriate is.

"Four minutes" was al vijf minuten geleden, het internetcafe sluit. Tamale wacht, en moet weer nieuwe dingen gaan meemaken. En, zoals Annegien het zegt; "het is malariatijd." Meer kleding aantrekken is wel zo handig.

Tot in Bolgatanga!

Heel veel liefs,

Pauline

Accra

Guys,

Ik ben er! Helaas bij dezen slechts mijn nummer;

vanuit Nederland 00233 542 686 412

Dikke kus,

Pauline

..en nu?

Heel fijn dat ik nu ook meetel in de wereld van het bloggen, vooral nu ik aan de vooravond van mijn vertrek sta. Ook ik ben nu bijna al bloggend, en ook voor bijna twee maanden in het buitenland! Dus; welkom op mijn blog allemaal!

Ik ben Pauline Malek, 24 jaar, student Engels en Rechten in Leiden. Morgen vertrek ik voor zeven weken naar Ghana, waarvan ik er zes doorbreng in de buurt van Bolgatanga. In het kader van het educatieproject Explore werk ik via Stichting Afrika als vrijwilliger op een jongerencentrum in Bolgatanga. Gedurende zes weken geef ik voorlichting over AIDS en seksualiteit in het algemeen - het laatste vooral gericht op meisjes die door een vroegtijdige zwangerschap een opleiding moeten afbreken. Volg hier mijn ervaringen en please, do leave a message :)

Met liefs,